ABD’de federal hükümetin kapanması, bütçe konusunda Kongre’de anlaşma sağlanamaması nedeniyle 1 Ekim 2025’ten bu yana devam ediyor.
Peki, “hükümet kapanması” ne anlama gelir? Federal hükümetin bütçe yasasını kabul edememesi durumunda, mali kaynaklar tükenir ve hükümetin bazı hizmetleri geçici olarak durur.
Bu süreçte “zorunlu olmayan” federal çalışanlar evlerine gönderilir veya maaşsız çalışmak zorunda bırakılır.
Amerika Birleşik Devletleri’nde federal hükümet, Senato’daki bütçe anlaşmazlığı nedeniyle 6 gündür kapalı. Kapanma, altın fiyatlarını rekor seviyeye taşırken ekonomik verilerin askıya alınması piyasaları belirsizliğe sürükledi.
Kapanma, federal hizmetlerin aksamasına yol açar: Ulusal parklar, bazı eğitim ve sağlık programları sınırlı faaliyet gösterir; kritik hizmetler ise yalnızca acil fonlarla sürdürülebilir.
Örneğin, çocuk beslenme programları gibi toplum için hayati önemdeki destekler kısıtlanır. Ayrıca, federal çalışanlar maaş alamadığı için ekonomik ve sosyal etkiler de hızla hissedilir.
Şu anda yaklaşık 900.000 federal çalışan işten uzaklaştırılmış durumda ve 700.000’den fazla kişi maaşsız çalışıyor.
ALTIN REKOR KIRDI, DOLAR GERİLEDİ
Hükümetin kapanması yatırımcıların alternatif yollar aramasına neden oldu.
Altının fiyatı 3 bin 933 dolara yaklaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Gümüş de 2011’den bu yana görülmeyen 48,59 dolar bandına ulaştı.
Dolar endeksi yüzde 0,4 düşüşle 97,7’ye gerilerken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,12 seviyesinde haftayı tamamladı.
Ekonomistler, kapanmanın sürdüğü her hafta ABD’nin üç aylık GSYİH’sinde yüzde 0,1 ila 0,3’lük bir kayba yol açabileceğini belirtiyor.
Uzmanlara göre kapanmanın bir ayı bulması, reel büyümeyi yüzde 1,5 oranında azaltabilir.
KONGRE ÇIKMAZDA
Beyaz Saray, kapanmayı Demokratların bütçe görüşmelerinde uzlaşma sağlayamamasıyla açıklarken, Başkan Donald Trump, Portland’daki Ulusal Muhafız birliklerini görevlendirmeyi planladı; fakat federal bir yargıç bu planı geçici olarak engelledi.
Hükümet kapanması devam ettikçe, kırsal hava taşımacılığı, sağlık ve sosyal hizmetler gibi birçok alan ciddi şekilde etkileniyor.
Eğer bütçe anlaşması kısa sürede sağlanamazsa, federal hizmetlerde daha geniş çaplı aksaklıklar ve kitlesel işten çıkarmalar gündeme gelebilir.
Yazar: Ülker Fermankızı
